Hollanda’da korona krizinin ikinci ayını doldurmak üzereyiz. Hollanda’da ilk korona vakıası 6 Mart tarihinde yaşanmıştı. Hükümet 12 Mart tarihinde bir dizi koronavirüsü önlemleri açıklamıştı. Bu önlemler; insanlar arası birbuçuk metre mesafe koyulması, ellerin sık yıkanması, evde çalışılması, zorunlu olmadıkca dışarı çıkılmaması, misafir kabul edilmemesi, alışverişin tek kişinin yapmasıydı.Diǧer taraftan restoranlar, okullar, cinema, spor merkezleri, kafe, barların da kapanması kararlar arasındaydı.
Başbakan Rutte 6 Nisan’da ikinci ve 21 Nisan’da da üçüncü
açıklamasını yaptı. Her iki açıklamada da, ortaya çıkan durum 12 Mart önlemlerinin
neredeyse tamamının devam etmesiydi. Sadece ilk okullar ve kreşler 11 Mayıs tarihinden
itibaren dönüşümlü olarak açılabilecekti. Toplantı, düǧün, parti gibi etkinlikler
ise 1 Eylül’e kadar yapılmayacak. Çocuklar ve gençler için bazı kolaylıklar
gelebilirdi. Ancak alınan önlemlerin aylar belki yıllar süreceǧini de sözlerine
ekledi Başbakan.
Hollanda daha tedbirli hareket ediyor
Oysa, Danimarka’nın başkenti Kopenhagen’da berberler işyerlerini açtılar. Almanya’da
küçük dükkanlar açıldı. Avusturya’da Mayıs’ın ortalarında gastronomi hizmet
vermeye başlayacak. Buna karşılık Hollanda, önlemlerden taviz vermeden, 20
Mayıs’a topu attı. Başbakanın bu hafta (21 Nisan) yaptıǧı açıklama Hollanda’nın
daha dikkatli ve tedbirli hareket ettiǧini gösteriyordu. Sonradan pişman
olmaktansa, şimdi daha dikkatli olmak daha iyidir diyor Başbakan Rutte. Bu halde,
halk yaz tatilini de evlerde geçirmeye hazırlanmalı artık.
Hollanda toplumu sosyolojisi
Geçtiǧimiz günlerde, bazı Belediye başkanları başta olmak üzere hükümetin
korona politikasını kısmen yumuşatma çaǧrıları fayda vermedi. Bilindiǧi üzere
geçen hafta, Amsterdam, Rotterdam, Utrecht ve Breda Belediye Başkanları Kabineye
bir mektup yazdılar. Mektupda halk saǧlıǧı çerçevesinde alınan kararların
toplumsal sorunlara sebep olduǧunu, zorunlu evde kalmanın bir çok grup arasında
aile içi şiddet olaylarını arttırdıǧını belirttiler. Diǧer taraftan, Nijmegen
Belediye Başkanı ve 25 Belediyenin üye olduǧu güvenlik istişare kurulu başkanı
Hubert Bruls ise bir programda, 28 Nisan’dan itibaren bazı önlemlerin gençler
için kolaylaştırılmasını söyledi. Bruls, ‘gençlerin uzun süre okula, spor
merkezlerine ve diǧer sosyal faaliyetlere katılmamalarını beklemek gerçekci
olmaz’dedi. Benzer bazı açıklamar, zorunlu
olarak evde kalmanın, kısa sürede bazı sosyal sorunları da beraberinde getirdiǧine
dikkat çekerek kısmi kolaylaştırma istenmişti kabineden. Ama beklentiler boşa
çıktı.
Birbuçuk metre toplumu
Korona virüsü sürecinde, başta Hollanda Başbakanı Rutte olmak üzere,
herkezin üzerinde ısrarla kullandıǧı bir kavramla karşı karşıyayız: Birbuçuk
metre mesafesi, Bu kavram, birbuçuk metre toplumu olarak evrildi. Yani bundan
böyle karşılaşmalarda, otobüs, tren, tramvay, market artık insanın hareket
halinde olduǧu her yerde 1,5 metre mesafasi kriterine bakılacak. Bu kriter, her
alanda bir yenilenmeyi, yeniden düzenlenmeyi beraberinde getirecek belkide. Bazı
alanlarda uygulanması zor olsada, artık bir 1,5 metre toplumundan bahsediliyor.
Hangi dersleri almamız gerekir?
Hollandalı düşünürler, bilim insanları, sanatçılar ve araştırmacılar iki
aydır ‘Korona virüsünden hangi dersleri almamız gerekir’ sorusuna cevap
arıyorlar. Cevaplar, insanların nerede durdukları, sahip oldukları dünya
görüşleri, tecrübeleri ve meslekleri ile doǧrudan ilgili tabiki. Virusün çıkışı,
yayılması, verdiǧi zarar, insan ilişkilerini deǧiştirmesi ve gelecekte nasıl
bir dünya olacak gibi çıkış noktalarıyla verilen cevapların bazıları şu
şekilde:
– Korona krizi dünyamızı deǧiştirmek için bir şanstır,
– İnsanın, bireyin insanlık ailesinin bir parçası olduǧunu yeniden hatırlaması,
– Yabancılaştıǧımız tabiatla yeniden barışın inşası,
– Kaybedilen güvenin yeniden tesisi,
– Iskalanan, unutulan dayanışma, yardımlaşma ve birlikte çalışmanın yeniden
insanlık gündemine gelmesi.
Evet, Başbakan Rutte korona krizi sürecinde üçüncü açıklamasını dün (21 Nisan Salı akşamı) yaptı. Tebdirler devam edecek dedi. Ancak, Hollanda sosyolojisinden bazı örneklerde bu şekilde. Tek yaşayan ve ihtiyar olan büyüklerimizi 29 Nisan’dan itibaren sosyal mesafeyi koruyarak en fazla iki kişiyle ziyaret edebileceǧiz. Bu bizim için sevindirici bir haber.
İdrak etmeye başlayacaǧımız mübarek Ramazan ayının tüm
okurlarımız, milletimiz ve insanlık için hayırlara vesile olmasını dilerim.
Veyis Güngör
22 Nisan 2020