‘DiasporaTürk’ adlı sosyal medya kullanıcısı, düzenli olarak ‘Avrupa Türkleri’nin hikâyelerini yayınlıyor. Hikayeler arasında, bazen birebir şahit olduğunuz ve yıllar içinde unuttuğunuz sosyolojik anlatılar da karşınıza çıkıyor ve insanı gayri ihtiyari o yıllara götürüyor. İşte bu anlatılanlardan birisi de geçtiğimiz günlerde yayınlanan Ay ailesine ait.
Amsterdam’ın Noord mahallesinde yaşamış, Kırşehirli Halil İbrahim Ay ve ailesinin yayınlanan hikâyesinde dört ana tema yer alıyor.
-Ay ailesinin tarihçesi,
-Hollandalılarla Türklerin karşılaşmaları,
-Anne Arife Ay’ın anlamlı fotoğrafı,
-1980’li yıllarda Amsterdam’da Türklerin kickboks furyası.
Ay ailesinin hikayesi, 1964 yılından itibaren Hollanda’ya gelen ilk Türk ailelerinin tipik örneğini yansıtıyor. Önce baba, sonra anne Hollanda’ya geliyor, Türkiye’de kalan çocuklara bir müddet anneanne ve dedeleri bakıyorlar. Türkiye’de kalan çocuklar da aile birleşimi yoluyla gelince, Ay ailesi Hollanda standartlarında (8 kişilik) büyük bir aile oluyor.
Kalabalık ailelere o yıllarda, Amsterdam Noord’da ev verilmekteydi. Noord, 1980’li yıllarda oldukça sakin, fazla aracın olmadığı, alışveriş merkezlerinin bulunmadığı bir mahalleydi. Yabancılar da tek tük Noord’a taşınmaya başlamışlardı. Hollandalılar yeni taşınanlara “Türkler gelmiş” diyerek onları ziyaret ediyorlardı. Sayıları çok az olan Türk aileleri de birbirlerini iyi tanıyorlardı.
Ford fabrikasında çalışan Halil İbrahim Ay’a destek olmak için, anne Arife Ay da bir yüzme havuzunda temizlikçi olarak işe başlamıştı. Ailenin sporda başarılı oğlu Hüseyin vesilesiyle, anne Ay’ın yüzme havuzunda bir fotoğrafı çekilmişti. Arka planda üç Hollandalı yaşlının duş aldığı ve Arife Ay’ın da istifini bozmadan çalışmaya devam ettiği anlamlı fotoğraf ‘göç tabirinde’ yerini almıştı.
Altı çocuktan Hüseyin Ay, bir çok Türk ve yabancı çocuk gibi, okulda ve mahallede dışlanıyordu. Hüseyin, küçük yaşta bu psikoloji ile, kendini ispat etmek için kickboksa başlamıştı. Zayıf ve kısa boylu Hüseyin’in azmi, onu kickboksta zirveye çıkarmıştı. Hüseyin’in afişleri Amsterdam sokaklarını süslüyordu. Noord’da dışlanan Hüseyin, bir gün geldi, Hollanda adına Fransa’da düzenlenen Avrupa Kickboks Turnuvası’nda şampiyon olmuştu.
1980’li yıllarda Amsterdam’da devam eden kickboks furyasında, sadece Hüseyin Ay yoktu. Sokak afişlerinde boy boy fotoğrafları olan başka başarılı Türk gençleri de vardı. Muzaffer Yamalı’nın, ringlerde nefes kesen ve Türk seyirciyi gururlandıran maçları vardı. Faysal Karakuş’un, Noord’da açtığı spor okulunda, Mustafa Zeki Özen’le birlikte, yüzlerce genci eğitmesi ve grup halinde sokaklarda koşmaları, 1980’li yılların unutulmaz başarıları arasında yer alıyor. Kickbooksta başarılı gençler arasında Arif Gül, Tekin Dönmez, Tuncay Çoban, Bayram ve Hasan Çolak kardeşler de vardı.
O yıllarda Türk gençlerinin spordaki başarıları, Hollanda medyası tarafından ilgiyle takip edilirdi. Türk gençleri, örneğin Amsterdam West’deki CHAKURIKI spor okulundan Hollandalı arkadaşlarıyla Türklerin kültürel etkinliklere katılarak programları zenginleştirirlerdi. Türk gençlerinin spor ve diğer alanlardaki başarıları yıllar içinde artarak devam etti.
Günümüzde de bu başarılar farklı alanlarda devam ediyor.
Veyis Güngör
19 Ocak 2025