10 Aralık, ‘Dünya İnsan Hakları Günü’dür. Bu
çerçevede, on dört yıldır Amsterdam’da ‘Avrasya
Buluşmaları’ yapılır. Her yıl, Türk dünyasından bir isim, bir ülke
veya topluluk seçilir. Örneğin, geçen yıl aralık ayında, kaleminden “Çırpınırdı Karadeniz” marşı
dizelerinin de döküldüğü, Azerbaycan’ın istiklal şairi Ahmet Cevad anılmıştı. Bir
önceki yıl ise, doğumunun 90’ıncı yılında Cengiz
Aytmatov’u anma programı yapılmıştı.
‘Balkanlarda sivil toplum, demokrasi ve
insan hakları semineri’, ‘Hollanda’da Özbekler’in korkunç serüveni’ ve ‘Rabia Kadir: Sürgünde 10. Yılı’ gibi
programlar da organize edilmişti.
Avrasya Buluşmaları,
Hollanda’da 2011 yılında oluşturulan, ‘Avrasya
Sivil Toplum Forumu’nun bir alt faaliyeti olarak gelişti. Forum,
Avrasya coğrafyasında etkin olan sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğini
oluşturmak ve güçlendirmek için hayata geçirilmiştir. Forum, başta sivil toplum
kuruluşlarının kapasitelerini geliştirmek olmak üzere, araştırma ve analizler
yaparak toplumsal kalkınmaya katkıda bulunmayı amaçlar.
Avrasya Sivil Toplum Forumu’nun, geçtiğimiz yıllarda hayata geçirdiği proje ve
faaliyetlerinin bazıları şunlardır:
-Bosna Kültür Gezisi ve Amsterdam’da Bosna Kültür Gecesi
-Kaşgarlı Mahmud Konferansı
-Hollanda’da Türkmen Günü
-Lahey’de Uluslararası Dağlık Karabağ Sempozyumu
-Hollanda’da Doğu
Türkistan Günü
-Kosova’da Hafta Sonu Demokrasi Okulu
-Nogay dilinde Akça Nenem Romanı Yayını
-Türk Dünyası Karma Resim Sergisi
-Hollanda’da Mısır
Dayanışma Akşamı
-Macaristan Turan Kurultayı Günü
-Amsterdam Avrasya Buluşmaları…
Hollanda’da yaşayan Uygur, Kırgız, Özbek, Nogay, Türkmen ve Azerbaycan sivil toplum kuruluşlarının da yer aldığı, ‘Avrasya Buluşmaları’, 10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günüçerçevesinde yapılır. Programda her yıl, bir Türk devlet ve topluluğundan seçilen sembol bir isim ile, insan hakları, demokrasi, sivil toplum konularıyla, Türk dünyasındaki gelişmelere dikkat çekilir. Bu doğrultuda geçmiş yıllarda yapılan programlardan seçilen üç isim ve topluluk şu şekildedir:
‘Rabia Kadir: Sürgünde 10. Yılı Anma Programı’, Dünya
Uygur Kongresi Başkanı Rabia Kadir hanımefendinin de şeref misafiri olarak
katılımıyla (2015) Amsterdam’da yapıldı. Programda, Rabia Kadir, ‘Dünya İnsan Hakları Günü’nde Doğu
Türkistan’da İnsan Hakları’ konulu bir konuşma yaptı. Organizasyon,
Rabia Kadir’e sürgünde devam ettirdiği Doğu Türkistan davasına verdiği
hizmetten dolayı, ‘Kaşgarlı Mahmud özel
gümüş madalyası’ takdim etti.
“Doğumunun 90’ıncı Yılında Cengiz Aytmatov Anma Programı” (2018) yapıldı. Programda, o günkü Hasan Kalyoncu Üniversitesi Rektörü Sn. Prof. Dr. Edibe Sözen’in, twitter hesabından yayınladığı, “Cengiz Aytmatov, W. Shakespeare ve Tolystoy’dan sonra, dünya’da en çok okunan üçüncü yazardır. Eserleri 157 dile çevrilmiş ve 2018 yılı, ‘Aytmatov Yılı’ ilan edildi?” mesajına dikkat çekildi. Cengiz Aytmatov’un zorlu hayatını anlatan bir belgesel seyredilirken, Kırgızistan müziklerinden örnekler ve mutfağından yemekler sunuldu.
‘Çırpınırdı Karadeniz’ marşının yazarı, Azerbaycan’ın istiklal şairi ‘Ahmet Cevad’ı Anma Programı’, covid-19 salgınından önceki son program oldu. Programda TRT tarafından hazırlanan ‘Ahmet Cevad Anısına Vefa Belgeseli’ gösterildi. Belgeselde Ahmet Cevad’ın dünya görüşü, mücadelesi, çileli hayatı ve Türk dünyası için mesajları yer aldı. Ayrıca, şair Sima Caferova ve İlham Babayev’in eşliǧinde, Ahmet Cevad’a ait, ‘Ben Kimim?’ ve ‘Türk Ordusuna’ adlı şiirleri de okundu programda.
Bu yıl, covid-19 salgını sebebiyle söz konusu programlar icra edilmedi.
Her
ne kadar, bu yıl program yapılmasa da, geçtiğimiz yıllarda yapılan programlara
bir göz attık. Hem,10 Aralık Dünya
İnsan Hakları Günü hem de Amsterdam
Avrasya Buluşmaları çerçevesinde, Türk Dünyası’nı ve
sorunlarını hatırladık.
Amsterdam Avrasya Buluşmalarına yeniden kavuşmak dileğiyle…
Veyis Güngör
9 Aralık 2020