Pazartesi yayınlanan gazetelere bir göz attım. İlgimi çeken haberlerden birisi de hafta sonu Polanya’da yaşananlardı. Avrupa ırkçıları, hafta sonu Varşova’da yürüyüş yapmışlar. Polanya’nın bağımsızlığının yıldönümünü kutlamışlar akıllarınca. Yürüyüşe 60 bin ırkçı katılmış. Yürüyüşe katılanlar Polanyalılarla sınırlı değil. Örneğin İngiltere’den Tommy Robinson ve İtalya’dan Roberto Fiore gibi ırkçılar da katılmış. Ayrıca Almanya, İsveç ve Slovakya Cumhuriyeti, ABD’den de yürüyüşe katılanlar olmuş. Varşova sokaklarında atılan sloganlar insanın kanını donduruyor adeta. Faşizmin ayak sesleri sanki…
Göçmen karşıtlığı ve düşmanlığı
Geçmişinde Komünizm olan bir ülkede, ırkçı hareketlerin bu denli artması oldukça düşündürücü. Oysa dünya geneline bakılınca Polanya her geçen gün ırkçılığın yaygınlaştığı bir ülke konumunda. Bilindigi gibi ırkçılıkta ilk dört sırada Almanya, Macaristan, Çek Cumhuriyeti ve ABD’de yer alır. Göçmen ve mültecilerin hemen hemen hiç olmadığı Polanya’da, hafta sonu yapılan bağımsızlık yürüyüşüne ırkçı sloganların damgas vurması çok edkişe veriyor. Yürüyüşte yurtdışından gelenler de birer konuşma yaptılar. İtalyan Roberto Fiore “ülkenize hiç bir göçmen almamanız, İtalya için örnektir” diyerek sözlerine başlamış. Slovakya’dan Milan Mazurek ise “Slav kadınları ve çocukları savunacağız. Hristiyan inancımızı savunacağız” sloganını atmış.
Tanrıyı istiyoruz
Varşova sokaklarında yürüyen ırkçılar arasında “Tanrıyı istiyoruz” sloganları atanlar olmuş. Irkçılar neden Tanrı istiyorlar? Polanyalıların kafasına bu sloganı kim sokmuştu? Cevap manidar. Hatırlanacağı üzere, bu yıl ABD Başkanı Donald Trump Varşova’yı ziyaret etmişti. Ziyareti esnasında yaptığı bir konuşmada “Tanrıyı istiyoruz” sloganına atıfta yaparak, dinleyicilere eski bir Polanya dini şarkısını hatırlatmıştı. İşte o günden bu yana bu slogan Polanya’da sembolleştirilmiş. Hatta Polanya nasyonalistlerinin bu yılki sloganları “Tanrıyı istiyoruz” olmuş. Anlaşılan Donald Trump Polanya ırkçılarına ilham kaynağı teşkil etmiş. Avrupa’nın felakete sürüklenmesine katkıda bulunmuş.
Beyaz Avrupa
Hem sloganlar ve yürüyüşte kullanılan pankartlarda hem de yapılan konuşmalarda liberalizme karşı Hristiyan değerlerin savunulması öne çıkmış. Hatta bazı gazeteler “Polanyalı yurtseverler beyaz Avrupa için ayağa kalktılar” başlığını kullandı. Pankartlar arasında “Kardeş ulusların beyaz Avrupa’sı” yer almış. Bir başka pankart da ise “Avrupa, ya beyaz olacak ya da oturulmayan/yaşanmayan bir yer olacak” cümlesi dikkat çekmiş. 60 bin kişinin yürüdüğü yerde bu sloganlar söylenirken, iki cadde ileride 2000 kişinin katıldığı “büyüyen Faşizmi protesto”sı yapılmış. Ve burada 45 kişi göz altına alınmış. Bu olay ise, uzmanlara göre Nasyonalist-Katolik Hak ve Adalet Partisi (Prawo i Sprawiedliwość) PİS’in iktidara gelmesinden sonra aşırı sağ gençlik hareketlerinin daha serbest hareket ettiklerini göstermektedir.
Yahudilerden özür dilenmeyecek
Irkçıların Varşova yürüyüşünde dikkat çeken bir başka detay ise, Polanya bayrakları yanısıra 1930’larda faşistlerin taşıdığı falanj bayraklarının taşınması. Televizyona konuşan bir gösterici ise “Yahudiliği iktidardan düşürmek için eyleme katıldığını” ifade etmiş. Diğer taraftan yürüyüşte yüzlerini kapatan bir grup genç ise “Jedwabne için Yahudilerden özür dilemeyeceğiz” sloganı atmışlar. Hatırlanacağı üzere 1941 yılında Polanya’nın Jedwabne kentinde Yahudi komşular diri diri yakılmışlardı.
Evet, bu hafta sonu Polanya’da yaşananlar, ırkçı hareketlerin Avrupa’da ne kadar cesaretlendiklerini göstermekle kalmıyor. Aynı zaman da bir Avrupa dayanışması ve işbirliği içinde olduklarını ortaya koyuyor. Yürüyüşe katılanların çoğunluğunun genç olması da endişeleri artıracak ayrı bir nokta. Zaman zaman ifade ettiğimiz üzere, umarız bunlar Avrupa’da Faşizmin ayak sesleri değildir. Avrupa bir an önce aklını başına almalıdır. 2016’da 1600’den fazla ırkçılık şikayetinin olduğu Polanya’yı sadece Helsinki İnsan Hakları Derneği’nin kınaması yetmez.
Veyis Güngör
14 Kasım 2017